Temel Hukuki Terimler Sözlüğü

1. Dava: Bir kişinin ya da kuruluşun, mahkemeye başvurarak haklarının korunması ya da bir hukuki sorunun çözülmesi talebiyle başlatılan süreç.

2. Davacı: Mahkemeye başvuran, davayı açan taraf.

3. Davalı: Davacının açtığı dava sonucu, mahkemeye karşı savunma yapması gereken taraf.

4. İcra: Bir mahkeme kararının yerine getirilmesi için yapılan hukuki işlem.

5. İflas: Bir borçlunun borçlarını ödeyememesi durumu.

6. Sözleşme: Taraflar arasında belirli bir konuda anlaşmaya varılmasını sağlayan yazılı veya sözlü anlaşma.

7. İzale-i Şüyû: Ortaklığın giderilmesi davaları, iki ya da daha fazla kişi arasında paylaşılamayan bir malın satılması veya bölünmesiyle ilgili dava türüdür.

8. Tahkim: Tarafların arasındaki anlaşmazlıkların, mahkeme yerine belirli bir kişi veya kurul tarafından çözülmesidir.

9. Teminat: Bir borçlunun borcunu ödeme yükümlülüğünü yerine getirmemesi durumunda alacaklıya karşı güvenceler sunan güvence.

10. Ceza Hukuku: Suçları ve suçluları düzenleyen hukuk dalıdır.

11. Medeni Hukuk: Bireyler arasındaki ilişkileri düzenleyen hukuk dalıdır. Evlilik, boşanma, miras gibi konuları kapsar.

12. Ticaret Hukuku: Ticaret ve ticari işletmelerle ilgili düzenlemeler yapan hukuk dalıdır.

13. İş Hukuku: Çalışanlar ve işverenler arasındaki ilişkileri düzenler.

14. Anayasalar: Bir devletin temel ilkelerini belirleyen yasal belgelerdir.

15. Hak: Hukuki bir olaydan doğan, bireylere verilen yetki ve imkanlardır.

16. Borçlar Hukuku: Bir tarafın diğerine karşı yükümlülükleri ve borçlarının düzenlendiği hukuk dalıdır.

17. Yargıtay: Türkiye'deki en yüksek mahkeme olan ve alt mahkemelerden gelen temyiz başvurularını değerlendiren mahkeme.

18. Boşanma: Evliliğin sona ermesi işlemi.

19. Miras: Bir kişinin ölümünden sonra, malvarlığının yasal mirasçılara geçmesi süreci.

20. Tazminat: Bir kişiye veya kuruluşa uğradığı zararın karşılığında ödenen maddi bedel.

21. Hukuk Muhakemeleri Kanunu (HMK): Türkiye'deki medeni yargılama usullerini düzenleyen kanun.

22. Tapu: Mülkiyet hakkını kanıtlayan resmi belge.

23. Vekaletname: Bir kişinin, başka bir kişiye belirli bir konuda yetki verdiğini belirten yazılı belge.

24. İcra Takibi: Alacaklının, borçludan alacağını almak için başvurduğu hukuki süreç.

25. Delil: Bir olayın veya durumun ispatı için kullanılan her türlü bilgi ya da belge.

26. Hukuki Ehliyet: Bir kişinin yasal işlem yapma kapasitesidir.

27. Medeni Kanun: Aile, miras, eşya, borçlar gibi konularda düzenlemeler yapan kanun.

28. Kredi Sözleşmesi: Bir kişinin borçlanarak para aldığı ve geri ödeme yaptığı sözleşme.

29. Rehin: Bir borcun teminatı olarak, belirli bir malın alacaklıya verilmesi.

30. Kıdem Tazminatı: Çalışan kişinin işten çıkarılması durumunda aldığı, çalışma süresine dayalı ödeme.

31. Aile Mahkemesi: Ailevi ilişkilerle ilgili davaların görüldüğü mahkeme.

32. Yabancılar Hukuku: Yabancıların Türkiye'deki haklarını ve yükümlülüklerini düzenleyen hukuk dalı.

33. Haksız Fiil: Hukuka aykırı bir şekilde başkasına zarar verme eylemi.

34. Açık Hava Reklamı: Dış mekanlarda yapılan reklamların hukuki düzenlemeleri.

35. Yüksek Mahkeme: Bir ülkenin en üst düzeydeki mahkemesi, örneğin Türkiye'deki Yargıtay.

36. Özelleştirme: Devlete ait mal ve hizmetlerin özel sektöre devredilmesi işlemi.

37. İşletme Hukuku: İşletmelerin hukuki yapısı, düzenlemeleri ve sorumlulukları ile ilgili hukuk dalıdır.

38. Eşya Hukuku: Mülkiyet hakkı, taşınmazlar ve taşınabilir mallarla ilgili hukuki düzenlemeleri içerir.

39. Çekişmeli Boşanma: Tarafların anlaşmazlık içinde olduğu boşanma süreci.

40. Muvafakat: Bir kişi veya kurum tarafından verilen yazılı onay veya izin.

41. Sözleşmesel Yükümlülükler: Sözleşme taraflarının yerine getirmesi gereken yükümlülükler.

42. Ceza Soruşturması: Bir suçun işlendiği iddiasıyla başlatılan, delillerin toplandığı ön soruşturma.

43. Danışmanlık: Hukuki, ticari veya finansal alanlarda profesyonel rehberlik ve öneri sağlama.

44. Noter: Hukuki işlemlerin kaydını tutan ve tasdik eden devlet görevlisi.

45. İşgücü Hukuku: Çalışanların hakları, iş gücü sözleşmeleri ve iş gücü ile ilgili düzenlemeleri içeren hukuk dalıdır.

46. İflas Ertelemesi: Bir borçlunun iflas etmeye başlamadan önce alacaklılardan ödeme süresi ertelemesi talep etmesi.

47. Avukatlık Ücret Tarifesi: Avukatların alacağı ücretin hesaplanması ve ödenmesi ile ilgili düzenlemeler.

48. Sözleşme İhlali: Taraflardan birinin, sözleşmeye aykırı davranarak sözleşmeyi ihlal etmesi.

49. Kıyaslama: Hukukta bir kuralın bulunmadığı durumlarda, benzer durumlardan faydalanarak bir çözüm önerisi oluşturma.

50. Kamulaştırma: Devletin özel mülkiyete sahip bir malı, belirli bir kamu amacı için satın alması.